XXII. O atraco da Bouza

O 22 de xullo de 1834, na paraxe da Bouza, veciños da parroquia de Santa Uxía de Eiras, cando ían pras súas labouras diarias, escoitaron voces e viron que intentaban asaltar a un sarxento retirado e á muller de outro militar, que levaban as pagas mensuais pra “oficiales, sarxentos, cabos e soldados daquel Partido”.

Os “salteadores” foron detidos polos “honrados veciños de Eiras”. Foi publicada a nova o día 8 de agosto no Boletín Oficial da Provincia de Ourense.

BOLETÍN OFICIAL DE LA PROVINCIA DE ORENSE, 8 DE AGOSTO DE 1834

SECCIÓN DE POLICÍA

El 22 de Julio último por la mañana, y saliendo los vecinos del lugar y feligresía de Eiras en la jurisdicción de Roucos a sus labores del campo, oyeron voces de que en la heredad nombrada da Bouza se estaban en aquel momento egecutando robos y asesinatos; los domiciliarios sin detenerse a buscar otras armas, y sin mas que las hoces con que iban a rozar el esquilmo, marchan al reconocimiento con decisión, y hallan que un tal Jacinto Fernández, vecino del lugar y parroquia de Ourantes en la jurisdicción de Maside, que ya estuvo en presidio por robos y acusación de asesinato, y otro que se dice vecino de Santa Cruz de Arrabaldo, habían herido e intentaban saquear a un soldado retirado y a la mujer de otro que iban de Orense conduciendo las pagas mensuales para varios oficiales, sargentos, cabos y soldados de la misma clase que existen en aquel Partido. Los ladrones, viéndose acometidos, intentaron huir prevaliéndose de la escabrosidad del terreno, y el Jacinto aun amenazaba hacer fuego con la carabina que tenía: nada valió todo esto, ni nada detuvo a los honrados vecinos de Eiras, porque al fin aprehendieron a los salteadores, salvando así los intereses y las vidas a los pasageros, de los cuales el veterano luchó cuerpo a cuerpo con dicho Jacinto, que se proponía matar a su valiente adversario. Los reos existen presos, y serán juzgados por la ley.

Lo que se publica en el Boletín Oficial de la Provincia para satisfacción de los denodados que con tanta presteza se lanzaron sobre los malhechores, manifestando en esto que si en todas partes se siguiese el noble egemplo de los de Eiras, no existirían en el país salteadores de caminos”.

Uns días despois, o día 2 de setembro, voltou a publicarse no mesmo Boletín Oficial da Provincia de Ourense unha Real orde do Secretario de estado e despacho do Interior, de 20 de agosto, dando conta de que a Reina Gobernadora se enterara “con aprecio” do “servicio” que prestaran os veciños de Eiras.

BOLETÍN OFICIAL DE LA PROVINCIA DE ORENSE, 2 DE SEPTIEMBRE DE 1834

SECCIÓN DE POLICÍA

“El Señor Superintendente general de Policía del Reino en fecha 20 del actual me dice lo que copio.

El Excmo. Sr. Secretario de Estado y del despacho de lo Interior en Real orden fecha de ayer me dice lo siguiente. S. M. La Reina Gobernadora se ha enterado con aprecio del servicio que han prestado varios paisanos de la parroquia de Eiras, que sin mas armas que las hoces con que iban a recoger esquilmo, atacaron a dos facinerosos que estaban robando en aquellas inmediaciones, según participa el Gobernador civil de Orense, y V. S. me traslada en oficio de 15 del actual. Lo trascribo a V. S. para su conocimiento y satisfacción de los interesados.

Con el propio objeto lo traslado a V. y a fin también de que los honrados y beneméritos vecinos de Eiras vean recompensada la noble comportación que tuvieron el 22 de Julio último en la aprehensión de los ladrones de la Bouza; a cuyo efecto se servirá V. enterarles del presente, dándome parte de haberlo verificado así”. (…) Orense 26 de Agosto de 1834. El Gobernador civil José Rodríguez Busto. Señor Encargado de Policía de Roucos.

María Cristina de Borbón. Vicente López. Museo del Prado. (Imaxe obtida da Wikipedia)

A Reina Gobernadora era María Cristina de Borbón Dos Sicilias, nai e rexente de Sabela II, pois Sabela II era menor de idade. Nacera en 1830, case tres anos antes de morrer o seu pai, Fernando VII.

Os últimos días deste último estiveron cheos de intrigas ante as aspiracións do seu irmán Carlos María Isidro de herdar o trono. Fernando VII non tiña fillo varóns que poidesen sucederlle e publicou a derrogación da Lei Sálica, que impedía gobernar ás mulleres, por iso, despois da súa morte aumentará o conflito.

Aínda que non haxa constancia de que fose unha partida carlista, a ledicia real pode xustificarse no contexto da primeira guerra carlista pola cuestión á sucesión de Fernando VII.

Carlos María Isidro, irmán do falecido Fernando VII, disputáballe o trono á súa sobriña Sabela II, daquela aínda menor de idade. Pero non era só unha cuestión dinástica. O carlismo arelaba o mantemento do Antigo Réxime, representado polo seu lema “Deus, Patria, Rei.” Os seus principais apoios estaban entre a nobreza, os señoritos, e o clero, reacios a perder os seus seculares privilexios.

Xa é raro que o goberno e a realeza agradezan tanto unha acción a uns simples paisanos polo enfrontamento con facinerosos.

É chamativo que non haxa referencias no aprecio real ao clero parroquial nin ás outras forzas vivas da feligresía, os señoritos dos pazos. Non serían carlistas?

Como sabían os ladróns que se ían repartir as pagas a membros do exército realista?

Tería algo que ver o atraco da Bouza cun intento de obter fondos pra organizar algunha partida carlista?

Deixa un comentario

Aviso legal · Política de privacidade · Política de cookies · Condicións do servizo · Normas para o usuario